معرفی کتاب حافظ و پیر مغان
کتاب حافظ و پیر مغان به قلم سید عباس موسوی مطلق، در ادبیات ایران جایگاه خاصی دارد. در اشعار خواجه شیرین سخن، حافظ شیرازی هم بارها و بارها واژه پیرمغان تکرار شده است، اما کمتر اثری را شاهد بوده ایم که به این عنصر مهم در ادبیات ایران و شعر حافظ پرداخته باشد.
کتاب حافظ و پیرمغان شاید یکی از آثار منحصر به فردی است که دراین زمینه منتشر شده است.
نویسنده کتاب سعی دارد رابطه رندانه حافظ و حضرت ابا عبدالله الحسین صلوات الله علیه را به گونه ای روان و ساده نمایان سازد و اشارات حافظ را تفسیر و تحلیل کند که تا حدی نیز به این مهم نائل آمده و موفق بوده است.
بخشی از کتاب حافظ و پیر مغان را با هم می خوانیم
اَلا یا اَیُّهَا السّاقی
اَلا! یا اَیُّهَا السّاقی! اَدِر کَاساً وَ ناوِلها که عشق آسان نُمود اوّل، ولی افتاد مشکل ها
دکتر رکن الدین همایون فرخ در شرح این غزل پس از طرح این که: آیا این بیت از جناب حافظ است یا نه؟ مطالب مهمی را ارائه می دهد و سپس می فرماید: …. قصد از طرح این مطلب این است که حافظ با توجه به عشق و علاقه به خاندان عصمت و نبوت، حضرت حسین بن علی علیه السلام را سرور عاشقان و سالار شهیدان می شناسد، و چون خود در مکتب عشق گام زن است، آن حضرت را قافله سالار این مکتب به شمار می آورد.
در غزل مورد بحث به خصوص و به عمد مصرعی از غزلی را که شهرت داشته یزید بن معاویه سروده، در مطلع غزل خود قرار داده تا سخنانش را با این ابهام و کنایه و اشاره با اهل دل در میان بگذارد تا آنان به عمق سخنانش توجه داشته و دریابند که مقصودش چیست و روی سخنش با کیست و از کی و از کجا یاد می کند.
باید توجه داشت که پیروان تشیع در زمان خواجه حافظ در فارس در اقلیت کامل بودند و اکثریت را حنفی مذهبان و شافعیان تشکیل می دادند. بنابراین، شیعیان چندان در آن زمان آزادی بیان نداشتند که بتوانند منویات خود را فاش و آشکارا بگویند، این است که خواجه حافظ معتقدات مذهبی خاصه اش را با اشاره و ایهام بیان می کرده است….
[تا آن جا که می نویسد]: و با توجه به مصرع منتسب به یزید، مصرع دوم برای عارفان و عاشقان، این معنا را تداعی می کند که عشق به خداوند درباره ی خاندان عصمت و طهارت و به خصوص حضرت سید الشهدا علیه السلام سرور عاشقان و اهل بیت ایشان چه مشکلاتی را از طرف یزید فراهم آورد. و چگونه این عاشق تمام عیار در میدان عشق بازی به جای چوگان، سر باخت و از نظر ایثار در راه خداوند خود و خاندانش را به قربانگاه عشق برد و از خونش وضو ساخت و به نماز عشق ایستاد…
خواجه حافظ در این غزل عارفانه اش خواسته است با ایهام و اشاره یادی از سرور شهیدان و سالار عاشقان عالم اسلام یعنی حضرت سید الشهدا علیه السلام نماید، بدون این که ظاهر کلام از این مقال رنگی داشته باشد. برای نیل به این قصد و نظر، نخست مصرعی از یزید را تضمین کرده، تا پیروان عالم تشیع را نظر و توجه به یزید بن معاوبه جلب کند، و زنان را توجه دهد که روی سخن با کیست؟
و بدیهی است آنچه در ذهن مسلمانان با شنیدن نام یزید تداعی می شود، این که او عامل فاجعه و واقعه ی فجیع کربلا و قتل سید الشهدا علیه السلام و کسان و بستگان آن والا نسب بوده است… .
فروشگاه اینترنتی انتشارات مظفر
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.